GENEL ÖZELLİKLERİ
Kimyasal Yapısı
Stiren'in kimyasal formülü C8H8'dir. Moleküler yapısı bir benzol halkası içerir. Benzol halkası, altı karbon ve altı hidrojen atomunu içeren aromatik bir halkadır. Stiren, bu benzol halkasının bir karbon atomu eksik olduğu bir tür alken içerir. Bu eksik karbon, bir çift bağ oluşturur ve molekülü bir alken yapan özelliktir.
CH2=CH−C6H5 : Çift bağ ile birbirine bağlanmış iki karbon atomu, birinci ve ikinci karbon atomları arasındaki çift bağı temsil eder. Ardından, bu iki karbon atomundan biri, benzol halkasının bir parçası olan altı karbonlu halkaya bağlanır. Bu nedenle, stiren, bir alken grubu içeren bir aromatik hidrokarbon olarak sınıflandırılır.
Fiziksel Yapısı
Stiren, genellikle renksiz bir sıvıdır ve hoş bir kokuya sahiptir.
Erime Noktası
Stirenin erime noktası ise yaklaşık -30°C'dir.
Kaynama Noktası
Stirenin kaynama noktası yaklaşık 145°C'dir.
Yoğunluk
Stiren'in yoğunluğu, sıvı haldeyken yaklaşık olarak 0.906 gram/mililitre civarındadır.
Kimyasal Dayanıklılık
Stiren, genellikle birçok kimyasal maddeye karşı direnç gösteren bir polimer olan polistiren'in önemli bir bileşeni olarak kullanılmaktadır. Ancak, saf stiren, bazı kimyasal maddelere karşı sınırlı dirence sahip olabilir. Kimyasal dayanıklılık, stirenin saf formunda, özellikle güçlü oksitleyici maddelere, bazlara ve bazı çözücülere karşı sınırlı olabilir.
Çözünürlük
Stiren, genellikle organik çözücülerle çözünebilen bir madde olarak kabul edilir. Özellikle apolardır, yani su ile iyi çözünmezler. Bu nedenle, stirenin su içinde çözünürlüğü düşüktür.
Organik çözücüler, özellikle hidrojen bağları olmayan polar olmayan çözücüler, stirenin çözünürlüğünü genellikle artırır. Bu tür çözücülerle çözünürlük genellikle daha yüksektir.
Uçuculuk
Stiren, oda sıcaklığında (yaklaşık 20°C) uçucu bir sıvıdır.
ÜRETİM
ÜRETİM AŞAMALARI
Stiren üretimi, stiren monomerinin sentezlenmesi ve rafinasyonunu içeren bir dizi kimyasal işlemi içerir. Stirenin üretimi genellikle etilbenzenin stiren monomerine dönüştürülmesiyle başlar. Etilbenzen, petrokimya tesislerinde çeşitli yöntemlerle üretilir, genellikle benzenin etil gruplarıyla alkilasyonu yoluyla yapılır.
Etilbenzen, dehidrojenasyon adı verilen bir süreçle stiren ve hidrojen oluşturacak şekilde işlenir. Bu süreç genellikle katalitik olarak gerçekleşir.
Oluşan karışım, stiren ve hidrojeni içerir. Bu karışım, distilasyon veya diğer ayrıştırma yöntemleri kullanılarak rafine edilir. Stiren, bu aşamada izole edilir ve diğer bileşenlerden ayrılır.
Elde edilen stiren monomeri, polimerizasyon süreçleri kullanılarak polistiren polimerine dönüştürülür. Bu polimerizasyon reaksiyonları, stiren monomerinin çift bağlarını kullanarak polimer zincirlerini oluşturmayı içerir.
Oluşan polistiren, genellikle granül veya pellet formunda üretilir ve endüstriyel uygulamalarda kullanılmak üzere işlenir. Bu işlemler arasında ekstrüzyon, enjeksiyon kalıplama ve köpük haline getirme gibi çeşitli yöntemler bulunabilir.
KULLANIM ALANLARI
Ambalaj Endüstrisi
Polistiren, hafifliği ve dayanıklılığı nedeniyle birçok ambalaj malzemesinde kullanılır. Özellikle tek kullanımlık yiyecek ve içecek ambalajlarında, köpük tepsi ve kaplarda sıkça görülür.
Yapı ve İnşaat Sektorü
Polistiren, izolasyon malzemeleri olarak kullanılır. Özellikle genişleme özellikleri nedeniyle yapı izolasyonunda, ısı yalıtımında ve ses yalıtımında tercih edilir.
Tekstil Endüstrisi
Moda endüstrisinde, polistiren elyaf, giysilerde ve ev tekstil ürünlerinde hafiflik, yumuşaklık ve izolasyon özellikleri için kullanılır.
Otomotiv Sektörü
Otomotiv endüstrisinde, hafiflik, dayanıklılık ve şekillendirme kolaylığı nedeniyle polistiren, iç trim parçaları, gösterge panelleri ve diğer iç detaylar için kullanılır.
Sağlık ve Tıp
Polistiren, tıbbi cihazların ve ambalaj malzemelerinin üretiminde kullanılır. Tek kullanımlık medikal ürünler, tıbbi ambalajlar ve laboratuvar malzemeleri gibi alanlarda kullanımı yaygındır.
Enerji Sektörü
Polistiren, enerji sektöründe özellikle rüzgar türbini pervaneleri ve güneş enerjisi panelleri gibi uygulamalarda kullanılır.